Als vervanging van vlees heb je tegenwoordig als vegan steeds meer keuze. De vegan vleesvervangers zijn booming en de markt hiervoor steeg afgelopen jaar met ongeveer 20%. Bij meerdere grootte supermarkten wordt het vleesschap ingeruild voor (vegan) vleesvervangers. Dit zal de komende jaren alleen nog maar meer worden. We zochten daarom het verschil tussen vegan vleesvervangers en vlees uit, zodat je precies weet wat het verschil is.
Wat zijn vegan vleesvervangers?
Vaak wordt er gedacht dat vegan vleesvervangers op vlees moeten lijken. De definitie van vleesvervangers zijn voedingsmiddelen die de functie van vlees bij een warme maaltijd of lunch vervangen. Dit hoeft dus niet een product te zijn dat precies lijkt op het stukje vlees. Het gaat voornamelijk om de voedingswaarde, vitamines en mineralen die het product bevat. Daarin is de vorm dus niet belangrijk. Wat uiteraard wel een rol speelt, is de perceptie van de koper. We zijn al decennia lang gewend om vlees op ons bord te hebben. Hierbij horen een aantal kenmerken, zowel qua uiterlijk als qua structuur. Fabrikanten proberen hierop in te spelen door vleesvervangers diezelfde kenmerken te geven. Dit heeft te maken met het stukje gewenning en vertrouwen. Er bestaan twee soorten vleesvervangers, namelijk:
- Traditionele vleesvervangers
De traditionele vleesvervangers zijn vervangers die al eeuwenlang gebruikt worden met zo min mogelijk bewerking. Denk hierbij aan tofu, tempé, noten, peulvruchten en seitan. Bij deze vorm is de voedingswaarde gelijk aan die van een stukje vlees.
- Nieuwe vleesvervangers
De afgelopen jaren is er steeds meer aandacht voor nieuwe vleesvervangers. Door deze vervangers krijgt het grootte publiek meer ervaring en gevoel met vegetarisch en veganistisch eten. De nieuwe vleesvervangers lijken qua smaak, textuur en vorm op vlees. Hierdoor zijn ze in vergelijking tot traditionele vleesvervangers herkenbaar en toegankelijk.
Verschil in vitamine
Belangrijk om te weten is waarom mensen vlees eten. Wanneer je kijkt op de website van het voedingscentrum wordt er aangegeven dat we vlees nodig hebben voor eiwitten, ijzer en een aantal vitamines, waaronder B12 en vitamine D. Hierbij is vitamine B12 de belangrijkste vitamine. Echter, worden sommige soorten rood en bewerkt vlees ook in verband gebracht met beroertes, diabetes en kanker.
De eiwitten, ijzer en vitamines zijn niet allemaal van nature te vinden in vegan vleesvervangers. Het hoofdingrediënt van vegan vleesvervangers is vaak sojaboon. De sojaboon bevat eiwitten, ijzer en vitamine B1. Daarnaast heeft deze boon in combinatie met tarwegluten ook de textuur die het meest in de buurt komt van vlees.
Het etiket geeft je veel informatie over bijvoorbeeld toegevoegde ijzer en vitamine B12. Dat is belangrijk, want dit zit niet overal van nature in, maar wordt in sommige vleesvervangers extra toegevoegd. Ook de hoeveelheid zout is een aandachtspunt in vegan vleesvervangers. Om de smaak van vlees dat gebakken is na te bootsen wordt aan veel vervangers extra zout toegevoegd en dat is niet erg gezond. Kijk goed op de verpakking welke vleesvervanger zo weinig mogelijk zout bevat. Voor een volwassen persoon geldt een advies van maximaal 6 gram zout per dag en je krijgt het gedurende dag ook binnen via onder andere brood, krackers of erwten.
De ecologisch voetafdruk
De ecologische voetafdruk is de hoeveelheid biologisch productieve grond- en wateroppervlakte die je als persoon gebruikt om je consumptieverbruik te kunnen handhaven. Dit wordt berekend per hectare. Deze berekening kun je ook maken voor de consumptie van vlees en vegan vleesvervangers. Een leuk boek om meer te leren over duurzaamheid en je ecologische voetafdruk is het boek Dit gebeurt er als je duurzaam gaat leven en vind je hier.
Vlees
Kijkend naar het gemiddelde van Nederland komt ruim 32% van de ecologische voetafdruk voor rekening van de consumptie van vlees en vis. Om dit percentage goed af te kunnen zetten tegenover vegan vleesvervangers lichten we dit verder toe. Bij het verbouwen van grondstoffen waaronder vlees en groente is er water, land en voeding nodig. Daarnaast komt er CO2 vrij bij het maken van voedsel. Dieren stoten veel CO2 en methaan uit door middel van scheten en uitwerpselen. De kip is het minst belastend voor het milieu. In onderstaande tabel zie je de ecologische voetafdruk per kilo vlees voor het milieu.
| Dier | Water gebruik (liters) | Uitstoot (CO2) | Landbouw grond (m2) | Graan (per KG) |
| Rund | 15.500 | 16 | 7.9 | 6 |
| Varken | 6.000 | 12 | 7.2 | 9 |
| Kip | 3.900 | 4.6 | 6.4 | 1.8 |
In bijvoorbeeld de documentaire Cowspiracy wordt duidelijk en concreet weergegeven wat voor impact vlees eten heeft voor het milieu. Benieuwd naar deze documentaire of andere over voeding? Hier vind je een artikel met meer documentaires en series bij verschillende streamingsdiensten.
Vegan vleesvervangers
Om de ingrediënten van vegan vleesvervangers te verbouwen is uiteraard ook veel landbouwgrond en water nodig, maar niet zoveel als voor vlees. Een groot probleem in de wereld is de landbouwgrond. De populatie van de mensheid groeit, waardoor steeds meer voedsel nodig is. Er worden bomen gekapt in oerwouden en bossen om te kunnen voorzien in de voedselconsumptie. In vergelijking met vlees is het verbouwen van graan en groente flink minder belastend voor het milieu. Wel is het een lang en weinig duurzaam proces om eiwitten uit sojabonen te halen. Hierbij worden ook veel giftige stoffen gebruikt, die slecht zijn voor het milieu. Er wordt op dit moment veel geïnvesteerd in het verduurzamen van dit proces. In onderstaande tabel is te zien hoeveel impact verschillende gewassen hebben op de ecologische voetafdruk.
| Gewas | Water gebruik (liters) | Uitstoot (CO2) | Landbouw grond (m2) | Graan (per KG) |
| Soja | 2.000 | 0.6 | 1.5 | 0 |
| Graan | 1.300 | 0.8 | 1.5 | 0 |
| Rijst | 3.400 | 0.5 | 1.5 | 0 |
Wat zijn de gezondste vegan vleesvervangers
Wij hebben inmiddels heel veel vegan vleesvervangers voor jou geprobeerd om een zo goed mogelijke top 3 te maken van de lekkerste en gezondste producten. Wij hebben producten uit verschillende supermarkten geproefd en gelet op de textuur, vorm, vitamines, mineralen en het toegevoegde zout.
1. Vegan Juicy steak van Chef select & you
Deze sappig steak is te koop bij de Lidl. Er zitten twee steaks in wat een totaal gewicht van 160 gram is. Hij is sappig van smaak en heeft een goede structuur. Hij is gemaakt op basis van champignons. De steak is makkelijk te bakken in een pan met olijfolie en is heerlijk van smaak. Een goede toevoeging voor je klassieke AVG’tje. De prijs bedraagt € 1,99.
2. Vegetarische Slager Bofkipburger
De bofkipburger is beige van kleur en ziet er dun en rond uit. Je kunt de burger vergelijken met een voorgegaarde kipburger van echt kippenvlees. In de verpakking zitten twee stuks. De smaak is te vergelijken met een echte kipburger en wij vinden hem dan ook erg lekker. Er zit 1,2 gram zout per 100 gram in de burger en heeft toegevoegde ijzer en vitamine B12. Hij heeft een lekkere bite en komt stevig uit de pan. De prijs voor 160 gram is € 3,49.
3. Beyond Meat Burger
De Beyond meat burger is een burger op basis van erwteneiwit. Hij komt heel dichtbij de smaak en textuur van een echte burger. Tijdens de bereiding heb je het gevoel een echte burger te bereiden. Hij spettert en het sap loopt uit de burger. Bij het opensnijden van de burger zie je een vlokachtige structuur en dit doet denken aan de vezels in een burger. Per 100 gram bevat de burger 0,75 gram zout, maar er zijn geen vitamine B12 en ijzer toegevoegd. De Beyond meat burger is te koop € 5,49 en hiervoor krijg je 227 gram nepvlees.
Mocht je nog meer interessante weetjes willen lezen over vegan voeding en vegan vleesvervangers, kijk dan ook eens op onze website bij voeding. We schreven bijvoorbeeld ook over vegan eiwitrepen en vegan proteïne, maar hebben ook de lekkerste vegan ontbijtjes voor je op een rij gezet. Hebben wij iets gemist of heb je tips en tricks voor onze artikelen? We staan altijd open voor jouw tips! Laat een reactie achter onder aan dit artikel.
Tip van de redactie
